Frank Alsema, nhà sản xuất truyền hình đã về hưu, giờ sống ở phía bắc Amsterdam, nơi ngôi nhà của ông đã trở thành phòng thí nghiệm cho lối sống bền vững hơn ở đô thị.

Cộng đồng ở đó và khắp Hà Lan mong muốn thứ họ gọi là “nền kinh tế tuần hoàn”. Có nghĩa là tái chế và tái sử dụng mọi thứ có thể, kể cả năng lượng. Đó là lý do tại sao căn nhà của Frank được xây dựng từ những thứ mua lại trên eBay.

Mới đây, tôi đã ghé thăm Frank tại nhà riêng ở Amsterdam, nơi ông đưa tôi đoàn làm phim của Gizmodo đi tham quan một “lâu đài” kỳ lạ do chính ông xây dựng.

Khi bước vào, Frank không lấy gì làm xấu hổ với sự hỗn độn bên trong. Không gian bên trong rải rác vật liệu xây dựng, đồ gỗ, tác phẩm nghệ thuật… Vì cơ bản nó vẫn đang trong quá trình xây dựng.

Frank nỗ lực xây dựng Palais Récup (tiếng Pháp, tạm dịch: Cung điện Tái chế) từ năm 2013. Không chỉ là xây nhà từ vật liệu tái chế, dự án cũng nhằm mục đích tạo ra những công nghệ, cách sống mới trong các đô thị. Ngôi nhà của Frank như một màn trình diễn công khai về những gì có thể xảy ra trong thế kỷ 21, bạn hoàn toàn có thể sống theo “nền kinh tế tuần hoàn” nếu muốn.

Nói Frank xây nhà từ đồ đồng nát cũng không sai, vì cơ bản chẳng mấy ai cần đến chúng nữa, tuy nhiên việc này không đơn giản như tìm kiếm trên eBay. Trước khi thực hiện Palais Récup, Frank sống ở Buiksloterham Circulair, khu phố phía bắc Amsterdam, vận hành như một phòng thí nghiệm cho việc phát triển thành phố bền vững dựa trên nguyên tắc tuần hoàn. Từ năm 2013, Frank bắt đầu mua bê tông, gỗ xẻ, đá cùng nhiều nội thất lớn cho Palais Récup.

“Tôi đã mua chúng tại một cửa hàng ô tô cũ, chúng tôi lấy nó làm trung tâm cho việc thiết kế ngôi nhà này”, Frank nói với tôi khi nhìn chằm chằm vào hệ thống cầu thang xoắn ốc bằng thép.

Frank cũng cho tôi thấy một cái tủ lớn từ thế kỷ 19. Bên trong chứa đầy vật dụng cũ kỹ, từ ảnh gia đình, điện thoại di động và cả máy ảnh từ cuối những năm 1990. Chúng khiến người xem dấy lên cảm giác tò mò, chiếc tủ đóng vai trò quan trọng trong thiết kế của Palais Récup.

“Tôi tìm thấy nó trên eBay, chiều cao và kích thước của tòa nhà được làm theo… chiếc tủ”, Frank giải thích. “KTS của tôi đã đảo ngược thiết kế của ngôi nhà xung quanh nó”.

“Dù là phòng thí nghiệm nhưng ngôi nhà này có nhiều câu chuyện để kể, nó có lịch sử, có bầu không khí xưa cũ.” Frank nói thêm.

Đó là cách mà phần còn lại của nội thất kết nối với nhau. Thiết kế tổng thể có phần hỗn loạn, một số căn phòng vẫn chưa hoàn thành, với mùn cưa trải đầy sàn cùng hệ thống điện âm tường. Tuy nhiên, ngôi nhà vẫn có những yếu tố nghệ thuật và đẹp mắt, như cánh cửa điêu khắc theo kiểu Pháp, hoàn chỉnh với những chi tiết bằng kính cho một căn phòng trống rỗng. Lên trên mái nhà là một cái móc đã hàng thế kỷ, đặc trưng của nhiều căn nhà trên kênh rạch ở Amsterdam. Nó không chỉ quyến rũ mà còn giúp Frank vận chuyển nhiên liệu cho lò sưởi và đồ làm vườn trên sân thượng. Ngoài ra, còn có chỗ tắm nắng với đầy đủ vật dụng cần thiết.

Frank khẳng định, khoảng 60% vật dụng trong ngôi nhà này đến từ eBay. Trong phòng lò sưởi, nơi Frank gọi là phòng máy (engine room), có một thiết bị được thiết kế để thu hồi năng lượng từ không khí, nước và chất thải nhà vệ sinh. Thêm vào đó là thùng ủ phân, Frank gọi là “thùng đói” (hungry bin), nơi sâu bọ ăn tất cả chất thải hữu cơ và cho ra loại phân bón cao cấp để bón cây ăn quả trên mái nhà.

“Nếu muốn xây dựng một thế giới bền vững, chúng ta phải làm điều gì đó, làm một cách nhanh chóng”, Frank nói. “Và vì điều đó, chúng tôi cần rất nhiều cư dân, những người sẽ can thiệp và chơi đùa với hệ thống”.

Frank không sống một mình ở Palais Récoup. Phía sau nhà chính là một căn nhà được thuê để hỗ trợ cho việc xây dựng. Xung quanh Palais Récoup đều là những căn hộ đẹp và hiện đại, xây dựng theo xu hướng phát triển bền vững.

Dù là thử nghiệm trong lộn xộn, nơi đây vẫn có sự cân bằng nhất định khi bạn muốn dựng một căn nhà mới. Nếu không đủ giàu để mua mọi thứ từ eBay, cư dân của phong cách sống mới vẫn phải ít nhiều tham gia vào nền kinh tế truyền thống.

Dù thế nào đi nữa, tuyên bố của Frank rất rõ ràng: Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng những thành phố tốt đẹp hơn. Palais Récoup chỉ là sự khởi đầu.

Cách đó khoảng 2km, cũng có một cộng đồng theo đuổi nền kinh tế tuần hoàn trong một xưởng đóng tàu cũ tên là De Ceuvel. Dân cư chủ yếu sống bằng thuyền trên khu vực ô nhiễm, họ đang nỗ lực cải thiện môi trường bằng một loại cây đặc biệt. Trên khu đất gần đó, Frank đang giúp phát triển một khu nhà cho những ai muốn trải nghiệm lối sống bền vững ở nơi đây.

Frank đang tạo ra những thành phố bên trong đô thị đông đúc. Nơi hầu hết dân cư Amsterdam sẽ tiếp tục sống cuộc sống bình thường. Tuy nhiên, Frank đang nỗ lực để thay đổi suy nghĩ và lối sống của những người quanh ông. Với Frank, thành phố này là nơi để thử nghiệm.

Theo Gizmodo