Kiến trúc sư (KTS) Võ Trọng Nghĩa, nổi tiếng với các công trình kiến trúc xanh, đang đều đặn viết thư tay gửi đến lãnh đạo các bộ ngành có liên quan đến lĩnh vực xây dựng, kiến trúc và lãnh đạo TP.HCM, Hà Nội để thuyết phục họ sớm có quy định bắt buộc người dân khi xây nhà phải có mái xanh nhằm “xanh hóa” đô thị. Đến nay ông đã viết được gần 30 lá thư như vậy.
 Nóc trường mẫu giáo ở Đồng Nai được thiết kế lối đi bộ, vườn hoa để các em nhỏ dạo chơi – Ảnh: C.T.V |
Theo ông Nghĩa, các TP lớn đang ngày càng ngột ngạt. Hà Nội ngày càng nhiều cao ốc, các mảng xanh thì bị thu hẹp đến tối đa. Tổng diện tích cây xanh tính trên đầu người ở Hà Nội chỉ khoảng 11 m2, mức thấp kỷ lục so với các đô thị lớn ở châu Á (bình quân của thế giới là 39 m2/người).
Vậy theo ông cần thực hiện giải pháp gì để sớm xanh hóa các đô thị?
Theo tôi, trách nhiệm của mỗi KTS đã làm là phải xanh. Đã đến lúc phải luật hóa thì mới mong kiến trúc xanh có thể phát triển trong tương lai. Cụ thể, anh cứ lấy đi 100 m2 đất để làm nhà thì phải có trách nhiệm trồng lại 100 m2 cây xanh quanh nhà. Cần phải có quy định “xây nhà thì phải làm mái xanh”, nếu không thì thực hiện xanh hóa mặt tiền nhà. Trong thư tôi đề xuất phương án: các đô thị chỉ cấp phép xây mới hoặc cải tạo cho những ngôi nhà có mái xanh. Nếu chủ đầu tư nào không thực hiện theo quy định thì không cấp phép xây dựng, không hoàn công.
 KTS Võ Trọng Nghĩa – Ảnh: Đ.S |
Với cách làm như vậy giá thành sẽ đội lên rất nhiều?
Có nhiều cách để làm với giá thành hợp lý, thi công dễ dàng. Nếu ta sử dụng tài nguyên cho không như gió, ánh sáng, mưa… sẽ tiết kiệm chi phí, tăng diện tích cây xanh cho các đô thị. Mặc dù kinh tế đang chững nhưng nhu cầu về nhà xanh không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới đều rất lớn vì chi phí rẻ và kéo con người ra khỏi những bức bách tinh thần. Như công trình nhà mẫu giáo ở TP.Biên Hòa, Đồng Nai đã hoàn thiện. Mái của ngôi trường được thiết kế là một khu vườn có lối đi dạo (green roof) và học sinh có thể chạy nhảy, vui đùa an toàn trên đó.
Có thể vật liệu khi xây dựng không phải là vật liệu xanh nhưng tổng lượng tiêu thụ năng lượng thấp thì nó đáp ứng được yêu cầu của một công trình xanh. Ngay cả nhà bằng kính và thép vẫn có thể là công trình xanh. Chẳng hạn như sử dụng kỹ thuật hai lớp kính sẽ tạo hiệu ứng năng lượng và tạo sự thông thoáng ngay cả khi không sử dụng máy điều hòa.
Nếu làm một khu vườn trên mái nhà sẽ tốn rất nhiều tiền, ông có nghĩ đó là một trở ngại lớn?
Giá thành để chống thấm và những chi phí làm mái xanh khoảng 600.000 – 700.000 đồng/m2. Tuy nhiên, thời gian đầu tôi nghĩ TP nên hỗ trợ những gia đình làm nhà mái xanh để khuyến khích họ tham gia. Những ngôi nhà mái xanh với rất nhiều lợi ích như giúp cách nhiệt, giúp ngôi nhà của bạn luôn trong trạng thái mát mẻ. Giúp cải tạo cơ bản về cảnh quan, khung cảnh các đô thị lớn tại Việt Nam sẽ được phủ lên màu xanh tràn đầy sức sống. Một điều quan trọng là nó sẽ giúp thanh lọc khói bụi, không khí trong lành, con người sẽ lạc quan và có nhiều nơi để thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Nếu bắt tay thực hiện quy định mái xanh từ bây giờ, tôi nghĩ chỉ khoảng 3 năm nữa bộ mặt đô thị Hà Nội và TP.HCM nhìn từ trên cao hay trực diện sẽ rất xanh, rất đẹp.
Đình Sơn