Giếng trời, sân vườn được xem là “lá phổi”, là “huyệt đạo” trong cơ thể kiến trúc ngôi nhà. Tuy nhiên, sau khi xây dựng và sử dụng được một thời gian, có trường hợp chủ nhà phải thuê thợ đến “thủ tiêu” sân vườn đi vì không chịu nổi nước mưa vào nhà cùng với những vị khách côn trùng không mời mà đến.
Ai quan tâm đến góc xanh?
Trong xu hướng đô thị ngày càng sống theo chiều đứng, cây xanh càng thể hiện rõ vai trò của mình. Song không phải chủ nhà nào cũng ý thức được vấn đề và dám hy sinh một phần cho mục tiêu có vẻ như xa xỉ này. Lý do hết sức đơn giản là tại các đô thị, từng mét vuông đất được tận dụng là hái ra tiền.
Giếng trời, sân vườn được xem là “lá phổi”, là “huyệt đạo” trong cơ thể kiến trúc ngôi nhà. Tuy nhiên, gió rất khôn, không có lối ra thì sẽ không vào, nên không phải ngôi nhà nào tổ chức giếng trời, sân vườn cũng đạt hiệu quả như mong đợi. Còn có lý do khác khiến chủ nhà e ngại khi tổ chức sân vườn, là với đặc thù nắng lắm mưa nhiều như khí hậu Việt Nam, việc mang ánh sáng vào nhà và tiêu thoát nước mưa là vấn đề không hề đơn giản. Không đủ ánh sáng tự nhiên, không đủ nước cho cây sống thì hiệu quả của sân vườn sẽ bằng không. Do vậy, việc tổ chức giếng trời và sân vườn hoàn toàn không phải là chuyện …ngẫu hứng! Tuỳ diện tích ngôi nhà mà giếng trời, sân vườn có một không gian nhất định. Và cũng tuỳ mức độ yêu thiên nhiên hay sự hào phóng của chủ nhà mà diện tích ấy có thể lớn hay nhỏ. Có nhiều ngôi nhà được thiết kế có vẻ như khá hợp lý với việc tổ chức giếng trời và sân vườn, nhưng sau khi xây dựng và sử dụng một thời gian, chủ nhà phải thuê thợ đến thủ tiêu sân vườn đi vì không chịu nổi những bất lợi mà nó mang lại: nước mưa và côn trùng. Lại có những ngôi nhà, người thiết kế không thuyết phục được chủ nhà bớt một phần diện tích làm giếng trời, sân vườn rồi sau đó lại phải thuê thợ đến cắt một ít diện tích sàn hay đục tường, trổ thêm vài cửa sổ. Tất nhiên, những giải pháp đó vô cùng khiên cưỡng…
Gợi ý làm giếng trời
Có thể tạm chia là 2 loại giếng trời:
– Giếng trời chỉ có tác dụng điều hoà khí hậu:thông gió là chính, lấy sáng là phụ, hay áp dụng cho nhà phố có nhiều tầng. Ở những ngôi nhà này, việc lấy sáng, thông gió trực tiếp là hết sức khó khăn. Loại giếng trời, sân vườn này hay được bố trí kết hợp ở những vị trí thuộc loại góc khó, góc khuất, góc chết. Do diện tích giếng trời của những nhà loại này thường không lớn nên việc kết hợp trang trí sân vườn phải hết sức cân nhắc. Không nên ốp quá nhiều loại vật liệu cũng như không nên sử dụng màu sẫm tối trong diện tích nhỏ này, vì như thế sẽ làm giảm hiệu quả chiếu sáng. Có thể kết hợp trang trí bằng cây xanh nhưng không nên trồng cây có rễ cọc lớn hay những loại dây leo có khả năng phát triển nhanh, rậm. Tốt nhất là dùng chậu trồng những loại cây có thể sống lâu ngày trong điều kiện ít được chăm sóc trực tiếp bằng ánh sáng và nước mưa.
– Giếng trời kết hợp sân vườn: Ngoài chức năng điều hoà cải tạo vi khí hậu còn mang lại hiệu quả thẩm mỹ cho ngôi nhà. Trường hợp này thường được áp dụng cho nhà phố có diện tích lớn hoặc biệt thự. Loại này giếng trời có diện tích đủ lớn và thường được bố trí tại các vị trí mặt tiền của ngôi nhà như phòng khách, phòng sinh hoạt chung, nơi hội tụ của các phòng, không gian kết hợp cầu thang…Tóm lại, đó là những vị trí sao cho mọi người có thể quan sát và thụ hưởng được. Có thể sử dụng vật liệu một cách ngẫu hứng, miễn sao việc bố trí mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao. Hoàn toàn có thể trồng cây xanh trực tiếp trong khu vực này nếu diện tích bề mặt đủ lớn (không láng xi măng hay lát gạch), đảm bảo thoát nước một cách tự nhiên, và cần có giải pháp ngăn không cho nước mưa chảy vào những khu vực cấm khi chưa được phép. Việc trồng cây xanh trong khu vực này cũng khá đơn giản, có thể sử dụng cả những loại cây có hoa hoặc có mùi thơm nhẹ nhàng nhằm mang lại sự hứng khởi cho không gian sống hoặc làm việc trong nhà.