Điều đó gây ảnh hương lớn tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp nội địa. Theo báo cáo từ VSA, nước ta đã nhập khẩu 292.000 tấn phôi thép trong 4 tháng đầu năm, chủ yếu từ Trung Quốc.

Con số trên so với cùng kỳ năm ngoái đã tăng 135,4%. Hiệp hội dự báo, với đà này, số lượng phôi thép nhập khẩu năm nay mà chủ yếu là từ thị trường Trung Quốc có thể sẽ lên đến hàng triệu tấn.

Vấn đề này rất đáng lưu ý vì năng lực sản xuất phôi thép của nước ta đã lên đến 11 triệu tấn/năm nhưng năm 2015, nhu cầu phôi thép cũng chỉ tới khoảng 6,5 triệu tấn.

Những năm qua, các mặt thép Trung Quốc xuất khẩu sang Việt Nam như thép dây, thép cây, thép hình dưới dạng hợp kim có số lượng tăng mạnh. Cụ thể, năm 2013, thép dây hợp kim là hơn 684.000 tấn thì tới năm 2014 đã là hơn 983.000 tấn; năm 2013, thép cây hợp kim là hơn 137.000 tấn nhưng tới năm 2014 đã là hơn 382.000 tấn.

Trên thị trường, số lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc đang tăng mạnh. Ảnh: Internet

Căn cứ vào những số liệu nêu trên, đại diện VSA đánh giá, số lượng thép dây, thép cây, thép tấm, thép tấm cuộn cán nóng, thép tấm cuộn cán nguội đội lốt “thép hợp kim” và sơn phủ màu, tôn mạ các loại tăng lên nhanh chóng.

Nguyên nhân sự gia tăng này là do những mặt hàng này được Trung Quốc ưu đãi bằng cách không đánh thuế xuất khẩu mà còn được hoàn từ 9-13% thuế VAT. Thêm nữa, thép nhập khẩu vào nước ta không phải chịu thuế vì bán dưới dạng “thép hợp kim”. Đặc biệt, các loại tôn mạ và thép này là những sản phẩm nội địa đã sản xuất được và vẫn đang dư năng lực.

Theo ông Nguyễn Văn Sưa, những giải pháp để ngăn chặn việc lách luật này tới nay vẫn chưa thực sự hiệu quả, các doanh nghiệp vẫn phải tự cứu lấy chính mình bằng cách nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm và tái cơ cấu.

Để thực hiện quản lý, hạn chế được thép nhập khẩu dưới dạng “thép hợp kim” từ Trung Quốc, kiểm soát gian lận thương mại, cơ quan quản lý Nhà nước cần phải quy định rõ ràng hơn về tiêu chuẩn cho mặt hàng tôn mạ, thép… tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp lưu thông, sản xuất, tránh hiện tượng sản xuất, buôn bán hàng giả, gian lận thương mại.