Theo đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), tổng sản phẩm của các doanh nghiệp là thành viên VSA sản xuất trong 9 tháng vừa qua đạt trên 8,7 triệu tấn, so với cùng kỳ năm trước, tăng 26,4%. Đồng thời, sản lượng tiêu thụ đạt trên 7,2 triệu tấn, so với cùng kỳ năm ngoái, tăng 23,8%.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp thép phải cạnh tranh gay gắt với thép nhập khẩu. Hiện nay, doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng, giảm sản lượng, một vài doanh nghiệp đóng cửa vì thép nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc tràn vào. Nhiều doanh nghiệp hiện chỉ sản xuất 40- 50% công suất, làm tăng chi phí cố định trên mỗi tấn hàng.

Trung tâm thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công thương) cho biết, không chỉ bị cạnh tranh gay gắt với thép Trung Quốc, thép Việt Nam còn phải đối mặt với hàng nhập khẩu từ Liên minh Hải quan Nga, Kazakhstan và Belarus.

Khách hàng nhận thép thành phẩm nhà máy. Ảnh: Hoàng Nguyên – TTXVN

Trước đó, đầu tháng 4/2014, thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép đã được Bộ Tài chính nâng lên mức từ 8-15%. Nhưng nhiều ý kiến lo ngại, các doanh nghiệp thép trong nước sẽ đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn nếu Hiệp định FTA giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan Nga – Belarus – Kazakshtan (VCUFTA) sớm được ký kết và thuế suất 0% được áp dụng ngay.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, tổng công suất thiết kế của toàn ngành thép hiện khoảng hơn 10 triệu tấn/năm; nhưng thực tế nhu cầu chỉ chiếm 50%. Phần lớn các doanh nghiệp trong ngành vẫn gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm thị trường, tiêu thụ.

Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu thép các loại của doanh nghiệp trong nước đến giữa tháng 9/2014 đạt giá trị hơn 5,8 tỉ USD, so với năm ngoái, tăng 7%.

Trước thực tế trên, một số chuyên gia Bộ Công thương nhận định, Chính phủ cần có các biện pháp phòng vệ thương mại để hỗ trợ doanh nghiệp ngành thép xây dựng như điều tra, xem xét chống bán phá giá một số mặt hàng thép trong nước đã sản xuất được nhằm bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất.

Đối với việc đàm phán, ký kết cắt giảm thuế quan cũng cấn phải cân nhắc lộ trình phù hợp, hội nhập nhưng không gây khó cho các doanh nghiệp sản xuất thép để các doanh nghiệp này có thời gian khắc phục những tồn tại từ công nghệ lạc hậu, tiêu hao nguyên nhiên liệu, tăng chi phí sản phẩm.

Ngoài ra, để bảo vệ các nhà sản xuất thép nội địa, Nhà nước cần có những chính sách bảo hộ cho doanh nghiệp trong thời gian đầu gia nhập VCUFTA bằng cách đưa mặt hàng sắt thép vào danh mục hàng hóa cần được bảo hộ có lộ trình; tiếp tục đưa ra các rào cản thương mại, kỹ thuật đối với thép cuộn chứa bo nhập khẩu từ Trung Quốc.